Angstig rondwaren in vergetelheid
IJs en sneeuw zijn net verdwenen. Wat heerlijk om daar even van te kunnen genieten. In mijn tuin steken vele bollen dapper hun kopjes boven de aarde uit. Zij hebben de kou prima doorstaan. Een eerste verwijzing naar de lente. Hopelijk brengt deze lente verlossing met zich mee van ons corona-pantser en kunnen wij ons dan weer iets vrijer bewegen.
Het is een voor ons ongekende wereld, waarin we vertoeven. De wereld waarin Leo zich bevindt, is ook zo’n ongekende wereld. Samen met de familie organiseerde ik de uitvaart van zijn vrouw. Leo vergat alles: elk besluit en alles waar hij bij was, ook waar hij actief in meedeed. In het verhaal in dit eZine heb ik over hem geschreven.
Veel leesplezier !.
Angstig rondwaren in vergetelheid
Het echtpaar Leo en Nel was al heel lang samen. Al die tijd woonden zij in een groot huis. Toen dat niet meer ging, omdat Leo en Nel beiden steeds meer vergaten, zijn ze verhuisd naar een verpleeghuis, waar ze samen in een tweepersoons “appartement” konden wonen. Het huis moest verkocht worden, maar dat konden zij niet meer bevatten.
Leo wil alleen maar naar huis en kan hierin heel dwingend te werk gaan, soms tot het agressieve af. Nel is heel lief en meegaand. Leo is verbaal heel sterk tijdens een gesprek, maar vergeet daarna compleet wat er is besproken. Hij kan je daarmee op het verkeerde been zetten.
En nu is Nel overleden. ‘s-Avonds laat ontmoet ik Leo, zijn dochter Maria en zijn kleinzoon in het verpleeghuis waar het echtpaar woont. Leo zit naast het bed van zijn overleden vrouw aan haar zijde. Maria en haar zoon Joris zitten aan de andere kant. We praten een tijdje met elkaar. Nel mag niet in het verpleeghuis blijven, zij moet naar een andere locatie worden overgebracht.
Om Nel te verzorgen, te kleden en in de kist te leggen roepen we de hulp in van mijn verzorgers. Terwijl wij op hen wachten, drinken Leo, Maria, Joris en ik een kopje thee in de woonkamer. We kiezen een kist uit, wat Leo vervolgens vergeet. Steeds weer wil hij weten hoe lang het duurt voordat de kist is vergaan. Voor Leo gaat het allemaal te snel, zegt hij. “Ze kan toch ook in een zak weg en dan kunnen we morgen rustig de kist uitzoeken!” Maar morgen weet Leo daar niets meer van. Maria wil haar moeder graag verzorgd en gekleed in een kist uitgeleide doen uit het huis. We proberen Leo figuurlijk bij de hand te nemen en rustig door te gaan. Steeds weer beantwoorden wij de zich repeterende vragen.
Toen mijn verzorgers de afdeling opkwamen hadden zij de kist al bij zich. Leo veerde energiek op. We bekeken de kist en gingen allemaal mee naar de kamer waar Nel lag. De verzorgers gingen aan de slag. Leo wilde het allemaal meemaken. Hij had vragen en Dyllan één van de verzorgers betrok Leo overal bij. Leo praatte honderduit, stond er met zijn neus bovenop maar was wel kalm. Het was ontroerend om te zien. Toen het tijd was om Nel in de kist te leggen, vroeg Dyllan of Leo wilde helpen. Hij kreeg de taak de voeten van zijn vrouw vast te houden en in de kist te vleien. Toen ze erin werd gelegd merkte Leo op dat ze niet eens reageerde.
“Nou het zou toch wat zijn als ze opeens om zich heen begon te slaan” zei Dyllan.
We moesten er allemaal om gniffelen. Daarna was het tijd om de kist te sluiten en om Nel mee te nemen naar een rouwcentrum. Samen legden Dyllan en Leo de deksel op de kist en Dyllan gaf Leo een knop om het deksel vast te zetten. Toen we de kist met het lichaam van Nel naar buiten reden op het schaarwagentje, duwde Leo de kist totdat we bij de deur van de afdeling kwamen. Het was half drie ’s-nachts. Leo had het allemaal beleefd, zoals hij dat zelf uitdrukte. Wij liepen weg en Leo liet zich onverwacht gewillig naar zijn bed begeleiden om te gaan slapen.
De volgende ochtend was Leo dit hele nachtelijke avontuur vergeten. Het belangrijkste, dat zijn vrouw was overleden, was echter blijven hangen. Hij miste haar en werd de daarop volgende dagen onhandelbaar, boos en agressief. Hij ging een nieuwe vrouw zoeken. Hij ging terug naar huis, en alle spullen van Nel konden weggegooid worden, want het was toch voorbij.
Even leek het erop dat Leo vanwege zijn agressieve gedrag, niet naar de begrafenis zou kunnen komen, maar de psycholoog van het huis vond dat Leo moest gaan. Hij kreeg het voor elkaar om 2 verzorgers met Leo mee te sturen (in Corona-tijd, met een onderbezetting van personeel een super prestatie) en extra medicatie om rustig te blijven. In een auto van de verzorgers kwamen zij volgens afspraak op de valreep aan op de begraafplaats. Iedereen zat al in de aula. Wij wachtten op Leo. Voor Leo was helemaal vooraan plaats. Het was een spannend moment voor Maria, voor mij. Wat zou er gebeuren ? Leo kwam binnen als een koning. Bekeek alle gasten nauwgezet, schoof zijn stoel pal naast die van Maria, maakte een opmerking over dat de kist te licht was en wie was die vrouw die daar stond ? (ik). Op een knikje van Maria begon ik te vertellen over die avond in het verpleeghuis. Leo hoorde zijn naam en luisterde aandachtig naar het verhaal.
Leo verbaal dirigeren was onmogelijk, maar zodra hij betrokken werd bij het proces en actief meedeed, werd hij rustig. We vroegen Leo te helpen om de kist op de rijdende baar naar het graf te rijden, en samen met Joris had hij het touw beet waarmee we de kist in het graf lieten dalen.
Voor mij vond het mooiste moment plaats tijdens de bijeenkomst. Maria vroeg of Leo misschien ook wat wilde zeggen. En terwijl hij daar zat, zei hij dat hij daar toch wat langer over moest nadenken. Maar, zei hij, terwijl de tranen over zijn wangen stroomden, dat het mooiste moment voor hem was, dat hij naast haar zat toen ze ging en dat hij met zijn hand haar ogen sloot. Even was het verdriet zichtbaar, dat onder al zijn onvoorspelbare gedrag schuilging.
Meer weten? Bel 06-20 40 5561 of mail.